بنزیل استات ( Benzyl Acetate )
بنزیل استات (Benzyl Acetate) یکی از مهم‌ترین استرهای معطر در صنایع عطرسازی، آرایشی، غذایی و شیمیایی است. این ترکیب آروماتیک با بوی گل یاس، شیرین، ملایم و میوه‌ای شناخته می‌شود و حضور گسترده‌ای در محصولات روزمره دارد؛ از عطرها و ادکلن‌ها گرفته تا طعم‌دهنده‌های خوراکی و شوینده‌ها.
این ماده به دلیل خواص شیمیایی پایدار، ایمنی نسبی و قیمت مناسب، جایگاه ویژه‌ای در میان مواد اولیه صنایع مختلف دارد. در این مقاله به‌طور کامل خواص، کاربردها، ایمنی، ویژگی‌های زیست‌محیطی و نکات تخصصی مرتبط با این ماده بررسی می‌شود.
| ویژگی | توضیحات |
| نوع ماده | استر آروماتیک |
| رایحه | شیرین، گل‌مانند (مشابه یاس / Jasmine) |
| کاربرد اصلی | عطرسازی و طعم‌دهنده‌های خوراکی |
| منشأ | طبیعی (گل‌ها و میوه‌ها) یا سنتزی (تولید صنعتی) |
| ویژگی | پایدار، کم‌خطر و دارای بوی بسیار مطلوب |
مشخصات شیمیایی و فیزیکی بنزیل استات
| ویژگی | توضیحات |
|---|---|
| فرمول مولکولی | C9H10O2 |
| CAS Number | 140-11-4 |
| جرم مولکولی (گرم/مول) | 150.17 |
| نقطه جوش (درجه سانتی‌گراد) | 206 |
| چگالی (گرم/ سانتی‌متر مکعب) | 1.050 |
| انحلال‌پذیری در آب | در آب نامحلول، اما در اغلب حلال‌های آلی محلول |
| رنگ | بی‌رنگ تا زرد کم‌رنگ |
منابع طبیعی بنزیل استات
این ماده به‌طور طبیعی در ترکیبات عطری بسیاری از گل‌ها و میوه‌ها وجود دارد. در طبیعت در موارد زیر یافت می‌شود:
گل‌ها و گیاهان:
- یاس (Jasmine)، گاردنیا (Gardenia)، سنبل، زنبق و برخی گونه‌های رز.
میوه‌ها:
- هلو، گلابی، زردآلو، سیب و موز
وجود طبیعی این ماده در گیاهان باعث شده تا این ترکیب برای انسان‌ها بویی آشنا، دلپذیر و غیرآزاردهنده داشته باشد.
کاربردهای بنزیل استات (Benzyl Acetate)
۱. عطرسازی و تولید رایحه‌ها
بنزیل استات یکی از پایه‌ای‌ترین مواد در ترکیبات عطری است.
دلایل استفاده گسترده:
- بوی شیرین، دلنشین و گلی
- ماندگاری مناسب روی پوست
- نقش تثبیت‌کننده در ترکیبات عطری
- سازگاری با سایر اسانس‌ها
موارد کاربرد:
- عطر و ادکلن
- خوشبوکننده‌های هوا
- اسانس‌های آروماتراپی
- محصولات بهداشتی معطر (شامپو، صابون، لوسیون)
در بسیاری از عطرهای یاسمین (Jasmine-based perfumes) بنزیل استات یکی از نت‌های میانی کلیدی است.
۲. صنایع غذایی و نوشیدنی
در دوزهای محدود و استاندارد، بنزیل استات یک طعم‌دهنده مجاز محسوب می‌شود.
طعم‌های شبیه‌سازی شده توسط این ماده:
- هلو
- گلابی
- موز
- میوه‌های شیرین و استوایی
کاربرد در:
- آب‌نبات
- آدامس
- نوشابه‌ها
- بستنی
- سس‌های طعم‌دار
- کیک و محصولات قنادی
۳. صنایع آرایشی و بهداشتی
در بسیاری از محصولات زیبایی و شخصی به‌کار می‌رود، شامل:
- کرم مرطوب‌کننده
- شامپو
- نرم‌کننده
- شوینده بدن
- اسپری و رول خوشبوکننده
این ماده به عنوان حلال، بهبوددهنده پخش بو و ماده خوشبوکننده استفاده می‌شود.
۴. صنعت رنگ، جوهر و پوشش‌ها
در صنایع شیمیایی، بنزیل استات به‌عنوان حلال با تبخیر متوسط کاربرد دارد.
- رنگ‌های صنعتی
- جوهر چاپ
- لاک‌ها
- چسب‌ها
- مرکب‌های هنری
این ماده به یکنواختی پوشش، بهبود بافت و افزایش کیفیت نهایی کمک می‌کند.
مزایای بنزیل استات برای صنایع تولیدی
- پایداری عالی در ترکیبات
- قیمت مناسب نسبت به سایر ترکیبات عطری
- رایحه دلپذیر و پرطرفدار
- سازگاری با حلال‌ها و فرمول‌های مختلف
- ایمنی نسبی و کم‌خطر بودن
ایمنی و مضرات احتمالی
آیا بنزیل استات خطرناک است؟
به طور کلی کم‌خطر طبقه‌بندی می‌شود، اما مانند هر ماده شیمیایی باید با احتیاط استفاده شود.
خطرات احتمالی:
- تحریک خفیف پوست
- ایجاد سوزش در تماس با چشم
- تحریک دستگاه تنفسی در استنشاق حجم زیاد
- تهوع در غلظت‌های بسیار بالا
نکات ایمنی در محیط کار:
- استفاده از دستکش
- تهویه مناسب
- جلوگیری از تماس مستقیم با چشم
- بسته نگه‌داشتن ظروف
- نگهداری دور از حرارت شدید
نحوه نگهداری و شرایط انبارداری
- در دمای 15 تا 30 درجه
- دور از نور مستقیم آفتاب
- در ظروف محکم و دربسته
- به دور از منابع اشتعال
- نگهداری در محیط خشک و خنک
خرید بنزیل استات
شرکت اکسیرسازان مرسانا به‌عنوان یکی از تولیدکنندگان دانش‌بنیان در حوزه مواد شیمیایی، امکان تهیه بنزیل استات را فراهم کرده است. این مجموعه با ارائه گواهی‌های فنی معتبر، بسته‌بندی ایمن، تحویل به‌موقع و پشتیبانی تخصصی، گزینه‌ای قابل اعتماد برای صنایع مختلف ازجمله عطرسازی، آرایشی و بهداشتی و تولیدی محسوب می‌شود. جهت تهیه این محصول با ما در ارتباط باشید.
سؤالات متداول (FAQ)
1. آیا بنزیل استات طبیعی است یا مصنوعی؟
هر دو نوع وجود دارد؛ هم از گل‌ها استخراج می‌شود و هم به شکل صنعتی تولید می‌گردد.
2. آیا این ماده برای پوست مضر است؟
در غلظت‌های معمولی، بی‌خطر است. اما تماس طولانی‌مدت ممکن است باعث تحریک خفیف شود.
3. آیا بنزیل استات خوراکی است؟
در مقادیر مجاز طبق استانداردهای جهانی، می‌تواند به عنوان طعم‌دهنده استفاده شود.
4. چرا در عطرها زیاد از آن استفاده می‌شود؟
چون بوی شیرین و گلی دارد و نقش نت میانی را به‌خوبی ایفا می‌کند.
5. آیا بنزیل استات قابل اشتعال است؟
در دماهای بالا اشتعال‌پذیر است، بنابراین در محیط‌های صنعتی باید با احتیاط نگهداری شود.
جمع‌بندی نهایی
بنزیل استات یک ترکیب آروماتیک کلیدی با بویی شیرین و گل‌مانند است که نقش بسیار مهمی در عطرسازی، صنایع غذایی، محصولات آرایشی و صنعت چاپ و رنگ دارد. این ماده به دلیل پایداری، قیمت مناسب و سازگاری با فرمول‌های مختلف، یکی از محبوب‌ترین استرهای معطر در جهان محسوب می‌شود.
ایمنی بالا (در صورت استفاده صحیح)، کاربردهای گسترده و رایحه دلپذیر، آن را به یکی از مواد اولیه ضروری در بسیاری از صنایع تبدیل کرده است.